Stranka demokratske akcije (SDA) Sandžaka zatražila je od Ministarstva odbrane Republike Srbije i, kako je navedeno, srbijanske vojske da Bošnjake Sandžaka izuzmu iz pozivanja i raspoređivanja u rezervni sastav i učestvovanja na vojnim vježbama, javlja Anadolu Agency (AA).
Iz Ministarstva odbrane Republike Srbije i Vojske Srbije (VS) ističu da nema razloga da bilo ko bude uznemiren pozivom da služi u rezervnom sastavu Vojske Srbije.
Generalni sekretar SDA Sandžaka Ahmedin Škrijelj rekao je da se Bošnjaci neće odazivati takvim pozivima kako sebe ne bi izlagali rizicima i realnim opasnostima po život.
“Imajući u vidu zločine koje je srpska vojska počinila nad Bošnjacima, koji do danas nisu rasvijetljeni i kažnjeni, zahtjevamo od srbijanskog pravosuđa da realan i objektivan strah Bošnjaka od srbijanskih oružanih snaga ne uzimaju kao otežavajuću okolnost i osnov za kažnjavanje Bošnjaka zbog neodazivanja na vojne vježbe i raspoređivanje u rezervni sastav srbijanske vojske. Svako nasilno odvođenje i kažnjavanje Bošnjaka koji se ne odazovu u rezervni sastav i na vojne vježbe smatraćemo organizovanim državnim nasiljem sa ciljem zastrašivanja Bošnjaka”, rekao je Škrijelj.
SDA: Nasilno odvođenje i kažnjavanje Bošnjaka smatrat ćemo državnim nasiljem
On je naveo da se SDA Sandžaka ovim povodom obratila predsjedniku Republike Srbije, predsjednici Vlade i ministru odbrane sa zahtjevom da izuzmu Bošnjake iz raspoređivanja u rezervni sastav srbijanske vojske i upućivanja na vojne vježbe sve dok se, kako je podvukao, ne otkriju i kazne pripadnici srpske vojske koji su učestvovali u zločinima nad Bošnjacima i dok se ne utvrdi konačno rješenje za položaj i status Bošnjaka i Sandžaka.
Prema riječima Škrijelja SDA Sandžaka se javio se veliki broj zabrinutih roditelja, čija su djeca dobila pozive za raspoređivanje u rezervni sastav srbijanske vojske i učestvovanje na vojnim vježbama, sa zahtjevom da ih zaštite od ove vrste pritisaka i opasnosti po život.
“Nasilno odvođenje i kažnjavanje Bošnjaka koji se ne odazovu u rezervni sastav i na vojne vježbe smatraćemo organizovanim državnim nasiljem sa ciljem zastrašivanja Bošnjaka. Bošnjaci u srbijanskoj vojsci i drugim srpskim oružanim snaga vide prijeteću oružanu silu koja je pokazala neprijateljski odnos prema Bošnjacima od raspada bivše SFRJ do danas”, rekao je Škrijelj i pozvao Evropsku uniju da organizuje i posreduje u dijalogu između srbijanskih vlasti i legitimnih predstavnika Bošnjaka Sandžaka.
Predstavnici SDA Sandžaka pokazali su novinarima pozive za javljanja radi saopštavanja rasporeda u rezerni sastav Vojske Srbije, kao i prekršajne prijave i pozive za javljanje na sud zbog neodazivanja na te pozive za šestoricu omadinaca iz Novog Pazara.
Krivokapić: Nema razloga da bilo ko bude uznemiren
Iz Ministarstva odbrane Republike Srbije odgovaraju da nema razloga da bilo ko bude uznemiren pozivom za vojnu vježbu, odnosno pozivom da služi u rezervnom sastavu Vojske Srbije.
“U pitanju je redovno pozivanje vojnih obveznika na vojne vežbe, što je praksa koja se primenjuje na ovim prostorima od završetka Drugog svetskog rata, a u pravnom sistemu Republike Srbije primenjuje se od 05. novembra 2009. godine. Na isti ili sličan način obuka rezervnog sastava se reguliše i u mnogim evropskim zemljama”, kaže portparol Ministarstva odbrane i Vojske Srbije kapetan fregate Jovan Krivokapić.
On naglašava da se svi pozivi za služenje u rezervnom sastavu redovno objavljuju na sajtu Ministarstva odbrane i obuhvataju vojne obveznike na teritoriji cjele Republike Srbije.
“Vojne vežbe rezervnog sastava, nemaju veze sa nacionalnom pripadnošću, bilo kojom drugom opredeljenošću, kao ni sa politikom i ne bi ih trebalo koristiti za privlačenje medijske pažnje. One imaju isključivo veze sa zakonima Republike Srbije i pravima i obavezama njenih građana”, ukazao je Krivokapić odgovarajući na upit novinara Anadolu Agency.
Kako pojašnjava Krivokapić sva lica u rezervnom sastavu koja imaju raspored u rezervnom sastavu Vojske Srbije, u skladu sa svojom vojnoevidencionom specijalnošću, odnosno stručnom spremom i zanimanjem, redovno se pozivaju radi obučavanja, osposobljavanja i uvježbavanja za izvršenje misija i zadataka u miru i ratu, na vojne vježbe (vežbe, kursevi i drugi oblici vojne obuke).
U zavisnosti od plana obuke i usavršavanja, vježbe se realizuju u matičnim jedinicama i na poligonima i strelištima Vojske Srbije.
Kako predočavaju iz Ministarstva odbrane Srbije građani u odbrani zemlje imaju pravo i dužnost da izvršavaju vojnu, radnu i materijalnu obavezu, u skladu sa zakonom, odlukama nadležnih organa i planovima odbrane.
Zakonski propisi
“Obavezi služenja u rezervnom sastavu podležu vojni obveznici koji su odslužili vojni rok, koji su regulisali obavezu služenja vojnog roka na drugi način i žene vojni obveznici koje se vode u evidenciji. Vojni obveznici u rezervnom sastavu se vode u evidenciji kao rezervni oficiri, rezervni podoficiri i vojnici u rezervi. Osobe koje nisu služile vojni rok ili su tu obavezu regulisale na drugi način, kada navrše 30 godina prevode se u rezervni sastav u skladu sa Zakonom o vojnoj, radnoj i materijalnoj obavezi”, stoji u odgovoru iz Ministarstva odbrane Srbije.
Pojašnjava se da, obaveze lica u rezervnom sastavu nastaju od dana otpuštanja sa služenja vojnog roka ili civilne službe, od dana kada je obaveza služenja vojnog roka i civilne službe regulisana na drugi način, odnosno od dana prestanka profesionalne vojne službe, i traju do kraja kalendarske godine u kojoj vojni obveznik (muškarac) navršava 60 godina života.
Obaveze lica u rezervnom sastavu za žene nastaju početkom kalendarske godine u kojoj navršavaju 19 godina i traju do kraja kalendarske godine u kojoj navršavaju 50 godina. Sa licima koja dobrovoljno odsluže vojni rok, vrši se popuna ratnih jedinica (podmlađivanje kadra) u svojstvu pasivne rezerve.
Prema važećim propisima u Srbiji obaveza lica u rezervnom sastavu je da se, po pozivu nadležnog teritorijalnog organa, odazove u vrijeme i na mesto naznačeno u pozivu (čl. 10, 11. i 51. Zakona o vojnoj, radnoj i materijalnoj obavezi). Pozivi vojnim obveznicima dostavljaju se najkasnije 30 dana pre predviđenog dana javljanja vojnog obveznika, te svi oni koji imaju neodložne poslove i obaveze i iz opravdanih razloga ne mogu da se odazovu pozivu za vježbu mogu blagovremeno (u roku od osam dana od dana prijema poziva za vežbu) da se jave nadležnom Centru MO i opravdaju eventualni izostanak.
U suprotnom, vojni obveznik snosi zakonom propisane prekršajne i krivične sankcije (čl. 126. Zakona o vojnoj, radnoj i materijalnoj obavezi za to je predviđena novčana kazna od 10 do 50.000 dinara ili kazna zatvora do 60 dana).
Pozivi za vojne vježbe i popunu rezervnog sastava Vojske Srbije počeli su još od juna 2017. godine da stižu na adrese jednog broja vojnih obveznika. Od devedesetih godina Bošnjaci sa područja Sandžaka nisu pozivani na vojne vježbe JNA, Vojske Jugoslavije i Vojske Srbije.