Zoulikha Oudai, rođena kao Yamina Echaib 7. maja 1911. u Hajoutu u Alžiru, ostala je zapamćena kao jedna od najsvjetlijih figura otpora tokom Alžirskog rata za nezavisnost. Njena priča simbolizira snagu, dostojanstvo i odlučnost alžirskog naroda u borbi protiv kolonijalne represije Francuske. Poznata je i po ratnom imenu Zoulikha al-Chaib.
Piše: Teufik Tahirbegović
Kada je 1954. izbio rat za nezavisnost, Zoulikha se priključila Nacionalnom oslobodilačkom frontu (FLN) i ubrzo postala regionalna šefica Cherchella. Izvan borbi, bila je i organizatorica otpora: prikupljala je novac, hranu i lijekove, te ih dostavljala borcima na terenu. Bila je majka petoro djece, a nakon što su joj muž i sin pogubljeni od strane francuskih snaga, još odlučnije se posvetila borbi za slobodu svoje domovine.
Njena hrabrost nije prošla nezapaženo. Francuska vojska je godinama pokušavala da je zarobi, a nakon više neuspješnih akcija, konačno je uhapšena 15. oktobra 1957. godine. Fotografija na kojoj je vezana lisicama za francusko vojno vozilo, ali i dalje ponosna i dostojanstvena, obišla je svijet i postala simbol nepokorenog duha Alžiraca.
Nakon hapšenja, Zoulikha je deset dana bila izložena brutalnom mučenju. Iako su je francuske snage nastojale slomiti i iznuditi informacije o otporu, ostala je nepokolebljiva i nije odala nikoga. Dana 25. oktobra 1957. godine, francuski vojnici su je iz helikoptera bacili u smrt. Njeno tijelo pronađeno je tek 1984. godine, kada je jedan seljak otkrio da je zakopao ostatke žene pored puta, nesvjestan da se radi o heroini revolucije.
Zoulikha je sahranjena na groblju mučenika u Menaceuru, a njeno ime se izgovara s poštovanjem i zahvalnošću. Njen život i smrt svjedoče o neizmjernoj žrtvi koju su Alžirci podnijeli u borbi za slobodu.
Dana 5. jula 1962. godine, Alžir je izvojevao nezavisnost nakon gotovo osam godina krvavih borbi. Zoulikhina žrtva, zajedno sa žrtvama preko milion poginulih Alžiraca, ostaje trajni podsjetnik da sloboda nema cijenu. Ali dok je jedna bitka završena, druge su ubrzo počele za žensko stanovništvo zemlje.
Sjećanje na Zoulikhu El Shayeb nije samo dio alžirske historije, već i univerzalna priča o otporu, prkosu i ženskoj hrabrosti pred licem brutalne represije.
Kroz historiju Alžira pod francuskim kolonijalizmom, žene su igrale vitalnu ulogu u potrazi za samoopredjeljenjem, kao i u zaštiti i razvoju kulture i tradicije zemlje.
Vođene odlučnošću da oslobode Alžir po svaku cijenu, žene su se prihvatile borbe u širokom rasponu uloga, uključujući paravojne borkinje, transporterke, prikupljačice sredstava, medicinske sestre, kuharice i komunikatorice.
Jedna od mnogih taktika koju su agentice često primjenjivale tokom rata bila je da djeluju kao posrednice između alžirskih vojnika i stanovništva u cjelini, kako bi prikupile sredstva i širile vijesti o revoluciji. Ironično, učešćem u takvim visokorizičnim operacijama, alžirske žene su strateški podrivale kolonijalni stereotip mlake i pokorne domaće žene koji im je pružala ništa ne sluteća francuska vojska.
To je bilo posebno očigledno tokom Rata za nezavisnost (1954-1962), kada su se Alžirci borili za oslobođenje sjevernoafričke zemlje od 132 godine francuske vladavine u bici koja će predstavljati oličenje žestokog revolucionarnog otpora.
Izvor: Sandzacke.rs